२८ असोज, एजेन्सी ।
दोसो विश्वयुद्ध सकिएको ८ दशक वितिसक्दा पनि सो बेला प्रयोग भएका बमहरुले अझै केही देशलाई सताइरहेको छ । विशेष गरी जापान, जर्मनी लगायतका देशहरुमा सो बेलाका बमहरु भेटिनेक्रम अझै जारी रहेको छ । केही दिन अघि जापानमा दोस्रो विश्वयुद्धको बम विष्फोट भएको केही दिन नबित्दै जर्मनीको ह्याम्बर्ग प्रान्तमा दोस्रो विश्वयुद्धको बम फेला परेको छ ।
शनिबार स्तर्नसाञ्जे जिल्लामा बम भएको सूचना पाएपछि तीन सय मिटरको परिधिमा बस्ने करिब ५ हजार मानिसलाई सुरक्षित स्थानमा सारिएको थियो । यसका साथै प्रहरीले उक्त क्षेत्रका रेस्टुरेन्ट र बारहरू पनि बन्द गरेको थियो ।
प्रहरी अधिकारीका अनुसार प्राथमिक विद्यालय निर्माणका क्रममा सो बम फेला परेको हो । बमलाई सुरक्षित रुपमा निष्क्रिय पारिएको अधिकारीहरुले बताएका छन् । यसलाई निष्क्रिय पार्न करिब आधा घण्टा लागेको बताइएको छ ।
बम फेला परेपछि जिल्लामा रेल सेवा पनि बन्द गर्नुपरेको थियो । जर्मनीमा दोस्रो विश्वयुद्धका बमहरू फेला पार्नु सामान्य कुरा हो, जसलाई पछि निष्क्रिय पार्ने गरिएको छ । अक्टोबर ३ मा जापानको दक्षिणी भागमा रहेको मियाजाकी विमानस्थलमा बम विस्फोट भएको थियो ।
यो बम दोस्रो विश्वयुद्धमा अमेरिकाले जापानमा खसालेको थियो । तर, खसालेपछि विस्फोट भएन । जसका कारण यो दबाबमा रह्यो । विमानस्थलको ट्याक्सीवे छेउमा बम विष्फोट भएको हो । बम विष्फोटपछि विमानस्थलमा हुने उडानहरु रद्द गरिएको थियो ।
जर्मनीका धेरै शहरहरूमा निर्माण साइटहरूमा काम गर्दा यस्ता बमहरू भेटिन्छन् । यसअघि सन् २०२३ मा डसेलडोर्फ सहरमा ५०० किलोको बम भेटिएको थियो । यसपछि १३ हजार मानिसलाई अस्थायी रूपमा घर छाड्न आदेश दिइएको थियो ।
२०२१ मा, म्युनिखमा दोस्रो विश्वयुद्ध–युगको बम पनि विस्फोट भयो, जसमा ४ जना घाइते भएका थिए । सन् २०२० मा पनि फ्रान्कफर्टमा बेलायती बम भेटिएपछि करिब १३ हजार मानिसले अस्थायी रूपमा आफ्नो घर छाड्नुपरेको थियो ।
२०१७ मा फ्रैंकफर्टमा १४०० किलोग्रामको बम भेटिएको थियो, त्यसपछि लगभग ६५ हजार मानिसहरूले आफ्नो घर छोड्नु परेको थियो । दोस्रो विश्वयुद्धमा सन् १९४० देखि १९४५ सम्म अमेरिकी र बेलायती वायु सेनाले युरोपमा २७ लाख टन बम खसालेका थिए ।
यीमध्ये आधाभन्दा बढी बम जर्मनीमा खसेका थिए । दोस्रो विश्वयुद्ध १ सेप्टेम्बर १९३९ मा सुरु भयो । करिब ६ वर्षसम्म चलेको यो युद्धमा ७ देखि ८ करोड मानिस मारिएका थिए । सेप्टेम्बर १ मा, एडल्फ हिटलरको नेतृत्वमा जर्मनीले पोल्याण्डलाई कब्जा गर्ने उद्देश्यले आक्रमण गरेको थियो ।
यो आक्रमणबाट स्तब्ध भएका बेलायत र फ्रान्स पोल्याण्डलाई सहयोग गर्न अगाडि आएका थिए । यसपछि इटाली र जापान जर्मनीसँग आमनेसामने भए भने फ्रान्स, बेलायत, अमेरिका, सोभियत संघ र केही हदसम्म चीन पोल्याण्डसँग आमनेसामने भए । यसपछि यो युद्ध विश्वयुद्धमा परिणत भयो ।
प्रथम विश्वयुद्ध जस्तै यो युद्ध पनि दुई समूहबीच लडिएको थियो । जर्मन तानाशाह हिटलरले ३० अप्रिल १९४५ मा जर्मनीले युद्ध हारेको देखेर आत्महत्या गरेका थिए । हिटलरको मृत्युको एक हप्ता पछि, जर्मनीले बिना शर्त आत्मसमर्पणको कागजातमा हस्ताक्षर गर्यो ।
यसपछि, मे ८ मा, जर्मनीले आधिकारिक रूपमा हार स्वीकार गर्यो । तर, जापानले युद्ध जारी राख्यो । अगस्ट ६ र ९ मा अमेरिकाले जापानको हिरोसिमा र नागासाकीमा परमाणु बम प्रहार गरेपछि विश्वयुद्ध समाप्त भएको थियो । विश्वयुद्धमा जापानले हतियार राखेको थिएन । हारे पनि उसले हार मानेन ।
यसपछि अगस्ट ६, १९४५ मा अमेरिकाले जापानको हिरोसिमा सहरमाथि उडान भरेर बम्बरबाट परमाणु बम खसालेको थियो । उक्त बमको नाम लिटिल ब्वाई थियो । यो बम सहरभन्दा ६०० मिटर माथि नै विस्फोट भएको थियो ।
यस विस्फोटमा ७० देखि ८० हजार मानिसले ज्यान गुमाएका थिए । तर, त्यसको तीन दिनपछि ९ अगस्ट १९४५ मा अमेरिकाले नागासाकीमा दोस्रो परमाणु बम ‘फ्याट म्यान’ खसालेको थियो । जसबाट ९० हजार देखि १ लाख ६६ हजारसम्म मानिसहरु हताहती भएको अनुमान छ ।