Nepal Times
Nepal Times
3
Shares

भारतले क्यानडाका ६ कूटनीतिज्ञलाई निकाल्यो, भारतीयलाई बोलायो

भारतले क्यानडाका ६ कूटनीतिज्ञलाई निकाल्यो, भारतीयलाई बोलायो

२९ असोज , विराटनगर।
भारत र क्यानडाबीचको तनाव उत्कर्षमा पुगेको छ । तनाव बढ्दै जाँदा भारतले क्यानडाका ६ कूटनीतिज्ञलाई दिल्लीबाट निष्कासित गरेको छ । साथै क्यानडाबाट आफ्नो देशको उच्चायुक्तलाई फिर्ता बोलाएको छ । आफ्ना लाखौं नागरिकहरुले बसोबासका लागि रोजेको मुलुक क्यानडाबाट भारतले आफ्ना उच्चायुक्त सञ्जय कुमार वर्मा र अन्य कूटनीतिज्ञहरूलाई फिर्ता बोलाउने निर्णय गरेको छ।

क्यानडामा सिख नेता हरदीप सिंह निज्जरको हत्याको विषयलाई लिएर भारत र क्यानडाबीच तनाव बढ्दै गएका बेला भारतले उच्चायुक्त वर्मा र अन्य ६ जना कूटनीतिज्ञहरूलाई फिर्ता बोलाउने निर्णय गरेको हो ।

यसका लागि भारतले दिल्लीमा रहेको क्यानडाको उच्चायोगलाई पत्र समेत पठाएको भारतीय सञ्चार माध्यमले जनाएका छन् । यस्तै भारतले ६ जना क्यानडाका कूटनीतिज्ञ पनि निष्कासन गरेको छ । भारतीय विदेश मन्त्रालयले उनीहरुलाई १९ तारिखको राति १२ बज्नु अघि भारत छोड्न भनेको छ ।

भारतले दिल्लीबाट निष्कासित गरेका क्यानडाका कूटनीतिज्ञहरुमा कार्यकारी उच्चायुक्त स्टिबर्ट रोस ह्वीलर, उपउच्चायुक्त पेट्रिक हेबर्ट, फर्स्ट सेक्रेटरी मेरी क्याथरिन, इआन रोस डेभिड, एडम जेम्स र पाउला आर्जुएला छन् ।

सिख नेता निज्जरको गएको वर्ष क्यानडामा गोली हानी हत्या भएको थियो । उनको हत्यामा भारत सरकारका जासुसहरुको संलग्नता रहेको भन्ने क्यानाडाली प्रधानमन्त्री जस्टिन ट्रुडोको बयानले २ देशबीचको सम्बन्ध तनावपूर्ण हुँदै गएको हो ।

भारतले क्यानडाको कूटनीतिक सञ्चारलाई पूर्ण रूपमा अस्वीकार गर्दै कडा प्रतिक्रिया दिएको खबरमा उल्लेख छ । क्यानडनले निज्जरको हत्यामा भारतीय सरकारका जासुसहरू संलग्न रहेको आरोपसहित छानबिन गरिरहेको बताएको छ ।

यसअघि भारतले निज्जरलाई आतङ्कवादी भन्दै आएको थियो । तर, निज्जरका समर्थकहरूले यसलाई पूर्ण रूपमा अस्वीकार गर्दै आएका छन् । यता सोमबार बेलुका भारतीय विदेश मन्त्रालयले भनेको छ, ‘जस्टिन ट्रुडो नेतृत्वको क्यानडा सरकारको रवैयाका कारण भारतीय कूटनीतिज्ञको सुरक्षा खतरामा परेको छ । हामीलाई क्यानडाको वर्तमान सरकारप्रति कुनै भरोसा छैन । त्यहीभएर भारत सरकारले क्यानडाबाट आफ्ना उच्चायुक्तसहितका अन्य कूटनीतिज्ञलाई फिर्ता बोलाउने निर्णय गरेको छ । हामीले क्यानडालाई भनिसकेका छौं कि ट्रुडो सरकारले जसरी भारतविरुद्ध अलगाववादी र अतिवादको समर्थन गरिरहेको छ । त्यसको विरुद्ध जवाफ दिने अधिकार भारतलाई छ ।’

भारतको यो निर्णयपछि क्यानडाका प्रधानमन्त्री जस्टिन ट्रुडोले भने राजधानी ओटावामा पत्रकार सम्मेलन गरी भारतलाई आफूहरुले हरदीप सिंह हत्यामा भारतीय संलग्न भएको प्रमाण दिए पनि भारतले अनुसन्धानमा नसघाएको आरोप लगाएका छन् ।

उनले भने, ‘क्यानडा र भारतबीच लामो समयदेखिको सम्बन्ध छ । व्यापार र वाणिज्यको लामो इतिहास छ । तर हामीले जे देखिरहेका छौं त्यो सैह्य छैन । भारतको सम्प्रभूता र क्षेत्रीय अखण्डताको क्यानाडाले पूर्णरुपमा सम्मान गर्दछ र हामीलाई विश्वास छ भारतले पनि हामीलाई त्यस्तै गर्ने छ ।’

यसैगरी भारतले निष्कासित गरेपछि दिल्लीस्थित क्यानडाइ मिसनका बरिष्ठ कूटनीतिज्ञ स्टिबर्ट ह्वीलरले भनेका छन्, भारतले लामो समयदेखि जे माग गरिरहेको थियो, त्यो माग क्यानडाले पूरा गरिदिएको छ । क्यानडाले आफ्नो भूमिमा क्यानडाकै नागरिकको हत्या मामिलामा भारतीय एजेन्ट र उनको भारत सरकारसँग जोडिएको सम्बन्धको ठोस प्रमाण भारतलाई बुझाइदिएका छौं ।

अब कदम चाल्ने पालो भारतको हो । भारतीय कदम दुवै देश र ती देशका नागरिकका जनताको हितमा हुनेछ । यो प्रकरणमा सहयोग गर्न क्यानडा सरकार तयार छ ।’ यस्तै ट्रुडोले पनि भारत–क्यानाडा सम्बन्ध कसरी सार्वजनिक झगडामा पुग्यो भन्नेबारेमा सोमबार दिउँसोको प्रत्यक्ष टेलिभिजनमा बोल्दै भने, क्यानाडामा ’आपराधिक’ कार्यहरूलाई समर्थन गर्नमा भारतले ’आधारभूत त्रुटि’ गरेको छ । तर दिल्लीले भने क्यानडाका लागि आफ्ना उच्चायुक्त सञ्जय कुमार वर्माको ३६ वर्षको कूटनीतिक करिअरको रक्षा गर्दै क्यानाडा सरकारले उनीमाथि लगाएको आशंका हास्यास्पद र अपमानजनक रहेको उल्लेख गरेको छ । यसअघि सोमबार, क्यानाडाली पुलिसका कमिश्नर माइक डुहेमेले पत्रकार सम्मेलनमा भनेका थिए,’हामी यस्तो बिन्दुमा पुग्यौं जहाँ हामीले भारत सरकारको सामना गर्नु आवश्यक छ भन्ने महसुस गर्यौं ।’

क्यानडाली अधिकारीहरूले कथित आपराधिक गतिविधिमा एक दर्जन भारतीय एजेन्टहरू संलग्न रहेको बताएका छन् । हरदीप सिंह निज्जरलाई ब्रिटिस कोलम्बियाको सरेमा रहेको सिख मन्दिर बाहिर दुई नकावधारी बन्दुकधारीले गोली हानी हत्या गरेका थिए ।

उनी छुट्टै सिख मातृभूमिको माग गर्ने खालिस्तान आन्दोलनका मुखर समर्थक थिए र सार्वजनिक रूपमा यसको लागि अभियान चलाएका थिए । भारतले विगतमा उनलाई आतंकवादी पृथकतावादी समूहको नेतृत्व गर्ने आतंकवादीको रूपमा वर्णन गरेको छ ।

सेप्टेम्बर २०२३ मा प्रधानमन्त्री ट्रुडोले क्यानाडाको संसदलाई हत्यामा भारतीय संलग्नताको आरोप क्यानाडाको गुप्तचरमा आधारित थियो । उनले उक्त कार्यलाई क्यानडाको सार्वभौमसत्ताको उल्लङ्घन भएको बताएका थिए ।

यो तनाव चलिरहँदा क्यानडाले हालसम्म भारतबाट ४१ कूटनीतिक अधिकारी फिर्ता लिएको छ । भारतसँगको कटुताकाबीच क्यानडाले भारतीय विद्यार्थीलाई प्रतिकुल हुनेगरी नियमहरु परिवर्तन गरेको आरोप लाग्दै आएको छ । निज्जर प्रकरणमा भारतीय एजेन्टको हात रहेको सूचना भने क्यानडालाई अमेरिकी अधिकारीहरुले दिएका थिए ।

तपाईंको प्रतिक्रिया

© copyright 2024 and all right reserved to Nepal Times | Design & Develop By : InDesign Media Pvt. Ltd.