२० असार, काठमाडौं ।
नेपालको प्रतिनिधित्व गर्दै युरोपमा रहँदा पनि प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीलाई घरेलु राजनीति त्यसमा पनि विशेषगरी सरकारमा र पार्टीमा आफ्नो नेतृत्वलाई लिएर बढिरहेको असुरक्षाले सताएको छ ।
विकासका लागि वित्तसम्बन्धी चौथो अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलनमा भाग लिने क्रममा स्पेन पुगेका प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली आज स्वदेश फर्किंदै छन् ।
तर त्यहाँ रहँदा पनि ओलीलाई सरकारमा शेरबहादुर देउवा र पार्टीमा विद्यादेवी भण्डारीको भयले सताइरहेको देखियो । यी दुईका बारेमा ओलीले स्पेनमा रहँदा पनि गरेको टिप्पणीले त्यस्तो देखिएको हो ।
स्पेन जानुअघि नै ओलीले एमालेमा फर्किएर भण्डारीले कुनै बम फोड्न नसक्ने वा उनका कारणले पार्टी विभाजन नहुने अथवा आफ्नो अध्यक्षको कुर्सीमा कुनै आँच नआउने प्रष्ट पारेका थिए ।
विद्या भण्डारीको नाम उछालेर वा पार्टीका औपचारिक कार्यक्रमहरुमा उनलाई अघि सारेर आफूलाई चुनौती नदिन पनि ओलीले पार्टीका नेताकार्यकर्ताहरुलाई चेतावनी दिइसकेका थिए ।
यसबीच स्पेनमा रहँदा पनि ओलीले विद्याका नाममा सन्देश दिएका छन् । प्रधानमन्त्री ओलीले पूर्वराष्ट्रपति विद्या भण्डारीको नाम उछालेर नेकपा एमालेभित्र विवाद सिर्जना गर्ने नियोजित प्रयास भइरहेको आरोप स्पेनमा रहँदा पनि लगाएका छन् ।
उनले यस्ता गतिविधिबाट पार्टीभित्र गलत सन्देश दिन खोजिएको बताए । बिहीबार साँझ म्याड्रिडस्थित नेपाली राजदूत निवासमा युरोपस्थित नेपाली समुदायका प्रतिनिधिसँगको छलफलमा उनले भने, ‘पछिल्लो समय मेराविरुद्ध विद्या भण्डारी–विद्या भण्डारी भन्ने चर्चा चलाइएको छ । उहाँले आफैं केही भन्नुभएको छैन, अरूले उहाँको नाम अगाडि सारेका छन् ।’
उनले नेकपा एमाले परिपक्व र जिम्मेवार पार्टी भएको उल्लेख गर्दै आन्तरिक विषयहरू समाधान गर्न पार्टी सक्षम रहेको दाबी गरे । ‘देशबाट गरिबी हटाउनु छ, नेपाललाई आधुनिक र विकसित बनाउनु छ,’ उनले भने, ‘एमालेले विभिन्न उतारचढाव पार गरेको छ र अझ जिम्मेवार भएर अघि बढ्नेछ ।’
ओलीले विद्या भण्डारीले केही नभनेको बताएपनि उनी स्पेन हिड्ने दिननै भण्डारीले आफू सक्रियरुपमा एमालेमा फर्किएको घोषणा गरेकी थिइन ।
सो दिन मदन भण्डारीको स्मृति दिवसको अवसरमा आयोजित कार्यक्रममा ओलीसमेत सहभागि भएका थिए । तर उनी भण्डारीले बोल्नुअघि नै कार्यक्रमबाट बाहिरिएका थिए ।
उनी बाहिरिनुअघि भण्डारीले आफ्ना कुरा सुन्न ओलीलाई आग्रह गरेकी थिइन । तर ओलीले विद्याका कुरा पहिलादेखि नै सुन्दै आएको, उनले राम्रो बोल्ने गरेको र सो दिनका कार्यक्रममा पनि राम्रै बोल्ने, उनले बोल्ने कुरासमेत आफूलाई थाहा भएको भन्दै बाहिरिएका थिए ।
त्यसअघि बोल्ने क्रममा ओलीले मदन भण्डारीमाथि समेत आरोप लाग्ने गरेको उल्लेख गरेका थिए । मदनलाई सहकारी ठगीको आरोपदेखि ४ वटी श्रीमती राखेकोसम्मका आरोप लगाइएको सो क्रममा ओलीले स्मरण गराएका थिए ।
मदनप्रति उनले गरेको यो टिप्पणीमाथि भने धेरैले आलोचना गरेका छन् । पार्टी अध्यक्ष र प्रधानमन्त्रीजस्ता व्यक्तिले आफ्नो श्रद्धेय नेतामाथि यस खालको टिप्पणी अशोभनिय, अवान्छित र छुद्र रहेको भन्दै एमालेभित्र र बाहिरसमेत आलोचना गरिएको छ ।
स्वर्गीय मदनमाथि ओलीले यस्ता टिप्पणी गरेर विद्या भण्डारीप्रतिको आगो पोखेको रुपमा पनि केहीले अथ्र्याएका छन् । यता भण्डारीले भने आफू एमालेमा सक्रियरुपमा फर्किएको घोषणामात्रै गरेकी छैनन उनले पूर्वराष्ट्रपतिको रुपमा आफूले पाउँदै आएको राज्यले दिएका सेवासुविधासमेत फिर्ता गरिसकेकी छन् ।
उनको यो तयारी एमालेको आम नेता बन्नका लागि भन्दा पनि अबको नेतृत्वकै लागि रहेको बुझ्न सकिन्छ । अहिलेमात्रै होइन शितलनिवासबाट छाड्नै लाग्दादेखि नै विद्या भण्डारीले यसको संकेत गरिसकेकी थिइन ।
यद्यपि केही समय उनी निस्क्रिय नै रहिन् । तर पार्टी सदस्यता नवीकरण र भित्रभित्रै आफू गुटका नेताहरुसंग उनको सरसल्लाह चलिरहेकै थियो ।
पछिल्लो पटक चीन भ्रमणबाट फर्किएपछि भने उनको देशव्यापी दौडाहा चलेको थियो । एमालेले आयोजना गरेका कार्यक्रमहरुमा सहभागि हुन उनी जिल्लाजिल्ला पुगिन् । जुन ओलीका लागि असैह्य थियो ।
उनले भण्डारीलाई नेताका रुपमा नबोलाउन निर्देशन नै जारी गरे । त्यसको जवाफमा भण्डारीले पनि आफू एमालेमा स्थापित भइसकेको, ब्राण्ड बनेको र आफूलाई पार्टीका कार्यक्रममा जान कसैको अनुमति आवस्यक नपर्ने भन्दै ओलीलाई चुनौती दिएकी थिइन ।
यस्ता दोहोरी चलिरहेका बेला र विद्याबीच बालुवाटारमा भेटवार्तासमेत भयो । जसमा विद्याले आफ्नो नेतृत्वको चाहाना प्रकट गर्दै सघाउन ओलीलाई आग्रह गरेका कुराहरु पनि बाहिर आए ।
तर त्यसपछि ओलीका भाषणहरु जस्ता सुनिए, त्यसले उनी विद्याप्रति चिढिएकै सुनिए । यस्तै सरकारमा आलोपालोको सहमति गरेका काँग्रेस सभापतिलाई पनि पुनः कुर्सी छाड्ने मिति ओलीले स्पेनबाट सम्झाएका छन् ।
स्पेनबाटै ओलीले सत्ता साझेदारीको सहमति अनुसार नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवालाई प्रधानमन्त्री पद हस्तान्तरण गर्न आफू तयार रहेको बताएका हुन् ।
बुधबार राति म्याड्रिडस्थित नेपाली राजदूत निवासमा आयोजित प्रवासी नेपाली मञ्च निकटका कार्यकर्ताहरूसँगको अन्तरक्रियामा प्रधानमन्त्री ओलीले उक्त भनाइ राखेका हुन् ।
सो क्रममा ओलीले भने, ‘देशमा स्थायित्वका लागि दुई ठूला दलबीच सहकार्य गरिएको हो। अहिलेको सरकार स्थायित्वका निम्ति बनाइएको हो। आगामी निर्वाचनमा एमाले र कांग्रेस प्रतिस्पर्धी हुनेछन् । त्यसैले अहिलेको सहकार्यलाई २०४६ सालको साझा आन्दोलनकै भावनाबाट हेर्नुपर्छ।’
ओलीले वर्तमान सरकारको संरचना गठबन्धनको स्पष्ट सहमतिअनुसार बनेको भन्दै सत्ता हस्तान्तरणबारे अन्योल नरहेको बताए । ‘मैले दुई वर्ष सरकारको नेतृत्व गर्ने कुरा हो । तर, त्यो अवधि सकिएपछि मात्र हस्तान्तरण गर्नुपर्छ भन्ने छैन, बरु १०÷१५ दिन अगावै पनि देउवाजीलाई पद सुम्पिन्छु’, ओलीको भनाइ थियो ।
ओलीले स्पेनमा रहँदा विद्या र देउवाका बारेमा मात्रै होइन नयाँ दल रास्वपाका बारेमा पनि टिप्पणी गरे । ‘नयाँ नाममा आएकाहरूको वास्तविकता खुलिसकेको छ’ प्रधानमन्त्री ओलीले सामाजिक सञ्जालमार्फत केही समूहले निराशा र भ्रम फैलाउने काम गरिरहेको बताए ।
उनले विदेशमा रहेका नेपालीहरूलाई यस्ता भ्रामक प्रचारबाट प्रभावित नहुन आग्रह गर्दै भने, ‘देशमा सकारात्मक परिवर्तन सम्भव छ भन्ने विश्वासका साथ अघि बढ्नुपर्छ । तपाईंहरू विदेशमा भए पनि मातृभूमिको समृद्धिमा जोडिनु पर्छ ।’
उनले पछिल्लो समय आफूलाई ‘नयाँ शक्ति’ भनेर चिनाउने केही समूहले सहकारीलगायत माध्यमबाट आर्थिक अनियमितता गरिसकेको आरोपसमेत लगाए ।
‘नयाँ नाममा आएका यस्ता शक्तिहरूको वास्तविकता जनतामाझ खुलिसकेको छ,’ उनले भने, ‘हल्ला र प्रचारले मात्रै राजनीति सम्भव छैन । जनताले विश्वास गर्ने आधार ठोस काम र स्पष्ट दृष्टिकोण हो ।’
यस्तै सर्वोच्च अदालतले ५२ संवैधानिक आयोगका पदाधिकारीहरूको नियुक्ति सदर गर्ने निर्णयबारे पनि उनले प्रतिक्रिया दिएका छन् । सो फैसलासँग जोड्दै उनले देशमा विकासका प्रयासहरूविरुद्ध निरन्तर अवरोध सिर्जना गरिएको बताए ।
‘नेपालमा अहिले एउटा माहोल बनेको छ,’ उनले भने, ‘हिजो सर्वोच्च अदालतले एउटा फैसला गर्यो । केही तत्वहरू जमेर उजुरी हाल्न थाले । उनीहरूको उद्देश्य के हो भने राम्रो काम हुन नदिने । मुद्दा हाल्ने, काम रोक्ने प्रवृत्तिले मुलुकको समग्र प्रगति अवरुद्ध बनाउने खतरा छ ।’
प्रधानमन्त्रीले विकास निर्माणका काममा समेत मुद्दा हाल्ने प्रवृत्तिले योजना ठप्प हुने स्थिति बनाएको बताए । ‘बाटो बनाउने काममा मुद्दा दर्ता भइहाल्छ,’ उनले भने, ‘यदि केही गल्ती भएको छ भने काम रोक्न आदेश आउँछ । तर फैसला आउन २–३ वर्ष लाग्छ । त्यो बेलासम्म न त मेसिन रहन्छ, न कामदार। यसले स्रोतको दुरुपयोग मात्रै होइन, कार्यान्वयन प्रक्रिया नै ठप्प बनाउँछ ।’
उनले कानुनी प्रक्रिया आवश्यक भए पनि त्यसलाई ‘काम रोक्ने हतियार’को रूपमा प्रयोग नगर्न आग्रह गरे । यस्तै ओलीले युरोपमा रहेका नेपालीहरूको सक्रियता, योगदान र मातृभूमिप्रतिको सम्बन्धलाई अझ सशक्त बनाउनुपर्नेमा जोड दिए ।
प्रधानमन्त्री ओलीले विदेशमा रहेका नेपालीहरूलाई स्वदेश फर्केर आफ्नो सीप, श्रम र पुँजी देशको विकासमा लगाउन आग्रह गरे ।
प्रधानमन्त्री ओलीले स्थायी रूपमा युरोपमा सेटल भइसकेका नेपालीलाई शुभकामना दिंदै अस्थायी रूपमा बसिरहेका र कठिनाइ भोगिरहेका नेपालीलाई नेपाल फर्केर आधुनिक कृषिमा अवसर खोज्न पनि सुझाव दिएका थिए ।
‘बाँझो जमिनमा कृषिका राम्रा सम्भावना छन्। धेरै साथीहरू फर्किएर त्यसमा लाग्नुभएको छ’, ओलीले भनेका छन् ।