२० माघ, विराटनगर।
अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको गाजाबाट प्यालेस्टाइनीहरुलाई निकाल्ने र अन्य क्षेत्रमा स्थानान्तरण गर्ने भन्ने कुरामा पाँच प्रमुख अरब देशहरुले विरोध गरेका छन् । यो विषयमा राजधानी कायरोमा, इजिप्ट, जोर्डन, संयुक्त अरब इमिरेट्स, साउदी अरब, कतार, प्यालेस्टाइनी प्राधिकरण र अरब लीगका विदेश मन्त्रीहरुको छलफल भएको छ ।
सो छलफलमा यी सबै देशहरुका विदेश मन्त्रीहरुले एक स्वरमा भनेका छन्, कि उनीहरु प्यालेस्टाइनीहरुलाई जबर्जस्ती गाजाबाट बाहिर निकाल्ने र अन्त पठाउने कुराको विरुद्धमा छन् । यसअघि ट्रंपले प्यालेस्टाइनीहरुलाई गाजाबाट निकालेर इजिप्ट वा जोर्डनमा स्थानान्तरण गर्नु पर्ने बताएका थिए ।
तर यी दुई देशसहित अन्य अरब देशका नेताहरुले भने यो कुरा गलत भएको बताएका हुन् । किनभने यो कुराले यस क्षेत्रको स्थिरतामा खतरा उत्पन्न गर्ने उनीहरुको तर्क छ । समाचार एजेंसी एएफपीका अनुसार एक साझा बयानमा यी नेताहरुले भनेका छन्, “प्यालेस्टाइनीहरुलाई विस्थापनका माध्यमले एक ठाउँबाट निकाल्ने वा उनीहरुको आफ्नै जमिनबाट निकाल्ने कुरालाई बढावा दिइनु, उनीहरुको अधिकारको हनन हो ।
इजिप्टका राष्ट्रपति अब्देल फतेह अल–सीसीले भने, “प्यालेस्टाइनीहरुलाई उनीहरुको जमिनबाट निकाल्नु अन्याय हो र हामी यसमा भाग लिन सक्दैनौ“ । यद्यपि यी नेताहरुले भनाइ छ कि उनीहरु ट्रंप प्रशासनको साथमा काम गर्न तैयार छन्, ताकि मध्य पूर्वमा शांति स्थापित गर्न सकियोस र २ राष्ट्र सिद्धांतका आधारमा यी अप्ठ्याराहरुको हल निकाल्न सकियोस ।
तर डोनाल्ड ट्रंप चाहान्छन् कि इजिप्ट र जोर्डन जस्ता छिमेकी देशहरुले गाजाको क्लिन आउट अर्थात सफाइका लागि प्यालेस्टाइनीहरुलाई आफ्नो देशमा राखुन । ट्रंपले यसअघि पनि आफूले यो अनुरोध जोर्डनका शाह अब्दुल्लासंग गरेको र आइतबार इजिप्टका राष्ट्रपतिसंग पनि यो बारेमा अनुरोध गर्ने आफ्नो योजना रहेको सुनाएका थिए ।
“विध्वंसको स्थान“ भन्दै ट्रंपले भनेका थिए, “तपाइँले सायद डेढ लाख मानिसहरुको कुरा गर्नु भयो, हामी मात्रै त्यो सिंगो स्थानलाई सफा गर्ने छौं“ । उनले अगाडी भने यो कदम “अस्थायी वा “दीर्घकालिक“ जे पनि हुनसक्छ । तर हमास र प्यालेस्टाइनी प्राधिकरण दुवैले ट्रंपको यो प्रस्तावको निन्दा गरेका छन् ।
यता जोर्डन र इजिप्टले पनि ट्रंपको यो विचारलाई अस्वीकार गरेका हुन् । हुन त डोनाल्ड ट्रंपको लामो इतिहास रहेको छ कि उनी यस्ता विचार अगाडी राख्छन् जुन कहिले पनि पुरा हुन सक्दैन। अहिले पनि ट्रम्पको प्रस्तावलाई सिंगो मध्य पूर्वमा अविश्वासका साथ हेरिएको छ ।
सिंगो क्षेत्रमा यसको व्यापक रूपले आलोचना भइरहेको छ । किनभने यो संभावित ’दोस्रो नकबा’ हो । नकबा अर्थात अरबी भाषामा प्रलय । सन १९४८ मा इसराइलको एक देशका रुपमा एकतर्फी घोषणापछि प्यालेस्टानीहरुको विस्थापन भएको थियो जसलाई अल नकबा भन्ने गरिन्छ ।
यस्तोमा केही विश्लेषकहरुको भनाइ छ कि ट्रंपको प्रस्ताव ’जातीय सफाई जस्तै हुनेछ’ । वाशिंगटन डीसीको अरब सेंटरमा प्यालेस्टाइनी–इसराइल कार्यक्रमका प्रमुख यूसुफ मुनैयरले यो साताको शुरुवातमा अल जजीरासंग भनेका थिए कि ट्रंपको “अपमानजनक“ बयानको निन्दा गरिनु पर्छ ।
किनभने यसले सबै मापदण्डहरु र आधारभूत अधिकारहरुको उल्लंघन गरेको छ । यता जोर्डनका विदेश मंत्रीले पनि भनेका छन् कि उनको सरकारले प्यालेस्टाइनीहरुलाई विस्थापित गर्ने मुद्दालाई अस्वीकार गर्नका लागि “दृढ र अटल“ छ ।
अरब न्यूजका अनुसार कायरोमा भएको बैठकपछि जारी संयुक्त बयानमा साउदी अरब, इजिप्ट, जोर्डन, कातर, संयुक्त अरब इमिरेट्स, प्यालेस्टाइनी प्राधिकरण र अरब लीगका विदेश मन्त्रीहरु र अधिकारीहरुले भने कि यस खालको कदमले यो क्षेत्रमा स्थिरतालाई खतरामा पार्छ, यसले संघर्ष बढ्छ र शांतिको संभावनाहरुलाई कमजोर बनाउँछ ।
अरबका मन्त्रीहरुले संयुक्त राष्ट्रसंघका साथ एक अंतराष्ट्रिय बैठक आयोजना गर्ने इजिप्टको योजनालाई पनि स्वागत गरे, जुन गाजाको पुनर्निर्माणमा केंद्रित हुनेछ । यद्यपि यो बैठकका लागि अहिलेसम्म मिति नै भने तय गरिएको छैन ।
संयुक्त राष्ट्र संघले अनुमान लगाएको छ कि गाजामा ६० प्रतिशत संरचनाहरु क्षतिग्रस्त वा नष्ट भएका छन् । र यसलाई पुनः बनाउनमा दशकौं लाग्न सक्छ । यस्तोमा गाजापट्टीमा प्यालेस्टाइनीहरुले युद्धका क्रममा आफ्नो जमिन नछोडीकन १५ महिना मृत्यु र विनाश सहेका थिए ।
त्यसैले पनि अब उनीहरुलाई यहाँबाट बाहिर लखेट्ने प्रस्ताव अस्वीकार्य रहेको प्यालेस्टाइनी नेताहरु बताउँछन् । भलै यो पुनर्निर्माणका नाममा राम्रै नियतका लागि होस्, जस्तो कि ट्रंपको प्रस्तावमा घोषित गरिएको छ“ ।
जसरी पहिलादेखिनै प्यालेस्टाइनीहरुले दशकौंदेखि विस्थापन र वैकल्पिक मातृभूमिको सबै योजनाहरुलाई विफल पारे सोही प्रकारले अब पनि यो प्रस्तावलाई विफल बनाउने उनीहरुको भनाइ छ ।
प्यालेस्टाइनी प्राधिकरणका अध्यक्ष महमूद अब्बासले गाजापट्टीबाट उनीहरुलाई विस्थापित गर्ने उद्येश्यले बनाइएको कुनै पनि योजनाको कडा निन्दा र यसमा असहमति जनाएका छन् । यसैबीच ट्रंपका टिप्पणीहरुका बारेमा सोधिएको प्रश्नमा दक्षिणी शहर खान यूनिसमा विस्थापितहरुले भनेका छन् “हामी नै आफ्नो भाग्य र आफ्ना इच्छाहरुको फैसला गर्छौ । यो जमीन हाम्रो हो र हाम्रा पूर्वजहरुको ऐतिहासिक संपत्ति हो । हामी यसलाई मृत्यु पछि नै छाड्ने छौ“ ।
गाजाबासीको यस्तो बयान आइरहँदा ट्रम्पको प्रस्ताव के हुन्छ भन्ने अहिले नै थाहा छैन । तर यता प्रधानमंत्री बिन्यामिन नेतन्याहूले भने २ राष्ट्रको प्रस्तावलाई पहिला नै खारेज गरिसकेका छन् । जुन अमेरिकाले नै वर्षौ पहिला गाजासहितलाई केन्द्रमा राखेर यो प्रस्ताव ल्याएको थियो ।
तर गाजाबासीलाई छिमेकी देशहरुमा पठाउने विचारलाई नेतन्याहू सरकारको कट्टरपंथी दक्षिणपंथी सदस्यहरुले भने लामो समयदेखि अगाडी बढाइरहेका थिए । उनीहरुले ट्रम्पको अहिलेको प्रस्तावको पनि स्वागत गरेका छन् ।
यस्तै वर्तमान इसराइली अर्थमंत्रीले पनि भनेका छन् कि प्यालेस्टाइनीहरुलाई छिमेकी देशहरुमा प्रवास गरिनु पर्छ ताकि गाजामा यहूदी बस्तीहरु पुनः स्थापित गर्न सकियोस । उनी लगायतका केही इजरेली नेताहरु ठान्दछन् कि यहूदीहरुलाई पूरै ग्रेटर इजराइल बनाउने अधिकार ईश्वरले नै दिएका छन् ।
यस खालका टिप्पणीहरुले यता प्यालेस्टाइनीहरुलाई भने आक्रोशित बनाएको छ । उता ट्रंपका आस–पास रहेकाहरुले उनलाई मध्य पूर्वको नीतिका मामिलामा अधिक कट्टर दिशामा धकेलिरहेको पनि उनीहरुलाई डर छ ।
यसै महिना ट्रंपले ईसाई धर्मावलंबी माइक हकाबीलाई इसराइलमा आगामी अमेरिकी राजदूतका रूप मनोनित गरेका छन् जसले प्यालेस्टाइनी राज्यको अस्तित्वको विचारलाई नै पुरै खारेज गर्ने गरेका छन् ।
यसबारे आफ्ना कमेन्ट जाहेर गर्नुहोला । ताजा खबरका लागि नेपाल टाइम्स्को अनलाइन पोर्टल डब्लु डब्लु डब्लु डट नेपाल टाइम्स् डट नेटमा गएर हेर्न सक्नु हुनेछ । यसैगरि हाम्रो युट्युव च्यानल र फेसबुक पेज पनि अवस्य भिजिट गर्नुहोला । तपाईले गर्नु भएको लाइक, कमेन्ट, सेयर र सब्क्राइबका लागि धेरै धन्यवाद । नेपाल टाइम्स् हेर्दै गर्नुहोला नमस्कार ।
