४ फागुन , काठमाण्डौ ।
आगोको ज्वालाले बेलुन फुट्दा घाइते भएका उपप्रधान तथा अर्थमन्त्री विष्णुप्रसाद पौडेल र पोखरा महानगरका प्रमुख धनराज आचार्य कीर्तिपुरस्थित बर्न अस्पतालमा उपचारारत छन् । उनीहरुलाई हिजो दिउँसो नै पोखराबाट हेलिकप्टरमार्फत अस्पताल ल्याइको थियो ।
कीर्तिपुर अस्पतालका अनुसार प्रारम्भिक परीक्षणअनुसार उनीहरूको शरीरको ५ देखि ६ प्रतिशत भाग जलेको अस्पतालले जनाएको छ । कीर्तिपुर अस्पतालका प्लास्टिक सर्जरी विभागका प्रमुख तथा उपचार टोलीका सदस्य डा. विशाल कार्कीका अनुसार मेयर आचार्यको गालाको धेरै भाग र देब्रे हातमा गहिरो जलन छ भने मन्त्री पौडेलको दुवै हातमा सामान्य पोलेको छ, अनुहारमा पनि केही जलन रहेको छ।
डा. कार्कीले अहिले घाउ सामान्य देखिए पनि गहिरो हुन सक्ने जोखिम रहेको बताएका छन् । ‘घाउ गहिरो हुन्छ वा हुँदैन भन्नेबारे ३–४ दिनपछि मात्र थाहा हुन्छ,’ उनले भने, ‘त्यसबेलासम्म ड्रेसिङ गर्छौं, आवश्यक औषधि दिन्छौँ । अहिले भने अवस्था सामान्य छ ।’
घाउ बढे अपरेसन गर्नुपर्ने, नत्र औषधिले नै बिस्तारै निको हुने उनले बताए । डा. कार्कीका अनुसार बेलुन पड्किँदा धूवाँ निक्लिएका कारण पहिलो ४८ घण्टा उच्च निगरानीमा राखेर उपचार गर्नुपर्ने हुन्छ । ‘अनुहारमा जलन भएकाले श्वासनली र फोक्सोमा असर पर्न सक्छ,’ उनले भने, ‘त्यसैले उहाँहरूलाई आईसीयूमा राखेका छौं ।’
पोखरा भ्रमण वर्ष, २०२५ को उद्घाटनका क्रममा रिमोर्टबाट दीप प्रज्वलनपछि बेलुन उडाउने क्रममा आगोको ज्वालाले बेलुनमा टिपेपछि बेलुन पड्किएको थियो । बेलुनमा आगो टिपेपछि उनीहरुको शरीरमा आगो सल्किएको थियो ।
कार्यक्रमको डिजिटल समुद्घाटन गर्ने क्रममा हाइड्रोजन ग्यास भरिएका बेलुनहरू फायर क्यान्डिलबाट निस्किएका झिल्काहरू (स्पारकल्स)सँग ठोक्किन पुगेपछि विस्फोटसहित आगोको मुस्लो निस्किएको थियो ।
बेलुनको झुप्पा समाइरहेका अर्थमन्त्री पौडेल र मेयर आचार्यलाई त्यही मुस्लोले छोप्यो ।अर्थमन्त्री पौडेल हातले आगो निभाउँदै दौडिएर मञ्चमाथि पुगेका थिए । मेयर आचार्य दर्शकदीर्घातिर हुत्तिए । मञ्चमै रहेका मन्त्री पौडेललाई सुरक्षा गार्डले बाँकी रहेका आगोका झिल्का निभाए ।
उता, मेयर आचार्यलाई पनि नजिकै रहेकाहरूले त्यसै गरे । तर, त्यतिबेलासम्म अर्थमन्त्री पौडेल र मेयर आचार्यको गाला, हात, कपाल लगायत शरीरका अन्य केही भागमा आगोले पोलिसकेको थियो । यो घटनापछि सार्वजनिक कार्यक्रमको सुरक्षा मापदण्डका विषयमा प्रश्न उठेको छ ।
कार्यक्रम व्यवस्थापनको दौरान ध्यान नदिइँदा ठूलो दुर्घटना हुन पुगेको भन्दै आलोचना भइरहेको छ । एकातिर औपचारिक घोषणा तथा यस्ता कार्यक्रमहरूमा आयातित फायर क्यान्डर र बेलुन उडाउने पुरातन शैली नै परिवर्तन गर्नुपर्ने बहस चलेको छ भने अर्कोतिर कार्यक्रम व्यवस्थापनमा कतिसम्म गम्भीर हुनुपर्छ भन्ने कोणबाट पनि चर्चा चलिरहेको छ ।
यस्ता कार्यक्रममा लोगोसहित बेलुनमा टाँगेर आकाशमा उडाउन हाइड्रोजन हिलियम र तातो हावा भर्ने गरिँदै आएको छ । पोखरामा पड्किएको बेलुनमा भने हाइड्रोजन ग्यास भरिएको थियो । नेपाल केमिकल सोसाइटीका अनुसार सुरक्षाका हिसाबले बेलुनमा हिलियम ग्यास भर्ने गरिन्छ ।
तर, यहाँ हाइड्रोजन किन भरियो भन्ने अनुसन्धानकै विषय छ । यो घटनापछि गृहमन्त्री रमेश लेखकले यस्तो शैलीको कार्यक्रम आयोजना नगर्न सरकारीस्तरबाटै व्यवस्था गर्ने बताएका छन् । कार्यक्रमलाई सहरअनुसारको संस्कृति, संस्कार र मौलिकतासँग जोड्ने र यस्ता कार्यक्रममा अपनाउनुपर्ने सुरक्षाका विषयमासमेत सचेत हुनुपर्ने बहस अहिले भइरहेको छ ।