१४ भदौ , काठमाण्डौ ।
प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली पाँच दिने भ्रमणका लागि चीन प्रस्थान गरेका छन् । आज बिहान उनी त्रिभुवन विमानस्थलबाट चीन प्रस्थान गरेका हुन् । उनी प्रधानमन्त्री भएपछि को यो दोस्रो चीन भ्रमण हो ।
चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङको निमन्त्रणमा गएका प्रधानमन्त्री ओली १८ गते बुधबारसम्म चीनमा रहेछन् । त्यहाँ उनी सांघाई सहयोग संगठन (एससीओ) शिखर सम्मेलनमा भाग लिनेछन् ।
भ्रमण टोलीमा प्रधानमन्त्री पत्नी राधिका शाक्य, शिक्षामन्त्री रघुजी पन्त, पर्यटनमन्त्री बद्रीप्रसाद पाण्डे, कांग्रेस उपसभापति पूर्णबहादुर खड्का, प्रधानमन्त्रीका आर्थिक सल्लाहकार डा. युवराज खतिवडा, सांसद् छविलाल विश्वकर्मा सहितका उच्च अधिकृतहरू रहेका छन् ।
प्रधानमन्त्रीलाई बिदाइ गर्न उपप्रधानमन्त्री तथा शहरी विकास मन्त्री प्रकाशमान सिंह, गृहमन्त्री रमेश लेखक, परराष्ट्रमन्त्री आरजु राणा देउवा विमानस्थल पुगेका थिए। प्रधानमन्त्रीओलीलाई विमानस्थलमा नेपाली सेनाको टुकडीले गार्ड अफ अनर प्रदान गरेको थियो।
एससीओ सम्मेलन १५ र १६ भदौमाउत्तरी चीनको तियान्जिनमा आयोजना हुँदैछ । त्यसको उद्घाटन चिनियाँ राष्ट्रपति सीले गर्दैछन् भने भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी सहितअन्य मुलुकका सरकार तथा राष्ट्रप्रमुख समेत उपस्थित हुनेछन् ।
मन्त्रालयका अनुसार,पाँचदिने भ्रमणका क्रममा प्रधानमन्त्री ओलीले चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङ सँग पनि द्विपक्षीय भेटवार्ता गर्ने कार्यक्रम छ। चिनियाँ उपराष्ट्रपति हानचङ्ग सँग भेट गर्ने कार्यक्रम छ। उनले १७ भदौमा तिआन्जिनमाआयोजना हुने एससीओ प्लस शिखर सम्मेलनलाई सम्बोधन समेत गर्नेछन् ।
त्यसक्रममा उनले विभिन्न मुलुकका नेताहरू सँग समेत भेटवार्ता गर्ने कार्यक्रम छ । त्यस क्रममा प्रधानमन्त्री ओली जापानी आक्रमण विरुद्ध चीनको प्रतिरोध युद्ध र विश्वव्यापी फासिवाद विरोधी युद्धमा विजय प्राप्तिको ८० औं वार्षिकोत्सव कार्यक्रममा समेत सहभागी हुने भनिएको छ ।
सोही दिन प्रधानमन्त्रीओली बेइजिङ्ग जाने कार्यक्रम छ। रूसी राष्ट्रपति भ्लादिमीर पुटिन, माल्दिभ्सका राष्ट्रपति डा. मोहमद मिज्जु, कम्बोडिया अधिराज्यका प्रधानमन्त्री डा. सोमदेक मोहाबोरभोर तिपाहदे हुनमहानेट, लाओ जनप्रजातान्त्रिक गणतन्त्रका प्रधानमन्त्री सोनेसाइ सिपान डोन तथा समाजवादी गणतन्त्र भियतनामका प्रधानमन्त्री फाममिन चिङसँग छुट्टाछुट्टै भेटवार्ता समेत हुनेछ।
अन्तिम कार्यक्रमको रुपमाविश्वका नेताहरुसँगै नेपालको प्रतिनिधि मण्डल पनिआगामीभदौ १८ गत चीन सरकारद्वारा बेइजिङमा आयोजना हुने फासिवाद विरुद्धको विश्वयुद्ध र जापान विरुद्धको चिनियाँ जनताको प्रतिरोधी युद्धमाथिको विजयको ८०औं वार्षिकोत्सव समारोहमा सहभागी हुने कार्यक्रम छ।
सो कार्यक्रममा ५० भन्दा बढी देशले यी कार्यक्रममा सहभागिता जनाउनेछ। सन् २००१ मा स्थापना गरिएको एससीओ आज विश्वकै सबैभन्दा ठूलो क्षेत्रीय संगठनमध्ये एक बनेको छ।
चीन, रुस, भारत, पाकिस्तान, काजाकिस्तान, किर्गिस्तान, ताजिकिस्तान, उज्बेकिस्तान, इरान र बेलारुस यसका पूर्ण सदस्य राष्ट्र हुन्। अफगानिस्तान र मंगोलिया दुई देश पर्यवेक्षक राष्ट्र हुन्।
नेपालसहित टर्की, श्रीलंका, अजरबैजान, आर्मेनिया, कम्बोडिया, इजिप्ट, कतार, साउदी अरेबिया, कुवेत, मालदिभ्स, म्यानमार, बहराइन र संयुक्त अरब इमिरेट्स सांघाई सहयोग संगठनका संवाद साझेदार (डायलग पार्टनर) हुन्।
नेपाल सन् २०१६ देखि यस संगठनको संवाद साझेदार छ। यस संगठनमा नेपालको सहभागिताको स्तर अभिवृद्धि गर्नु, समसामयिक क्षेत्रीय र अन्तर्राष्ट्रिय मामिलामा आफ्नो दृष्टिकोण र प्राथमिकता स्पष्ट रूपमा उजागर गर्नु एवं यसमार्फत अत्यधिक लाभ हासिल गरी देशको हित प्रवद्र्धन गर्नु भ्रमणको उद्देश्य रहेको प्रधानमन्त्रीओलीले बताएका छन्।
चीन सरकारले जानकारी दिएअनुसार त्यसमा ५० भन्दा बढी देशले सहभागिता जनाउने छन्। यस भ्रमणबाट नेपाल र चीनबीचको मैत्रीपूर्ण द्विपक्षीय सम्बन्ध थप सुदृढ हुनाका साथ एससीओ शिखर सम्मेलनमा सहभागिताले अन्तर्राष्ट्रिय मञ्चमा विभिन्न समसामयिक विषयमा नेपालको अवधारणा एवं प्राथमिकताको प्रस्तुतिबाट मुलुकको छवि एवं प्रतिष्ठा अभिवृद्धि हुने विश्वास प्रधानमन्त्रीओलीले लिएका छन्।
ओलीले भारत–चीनले नेपाली भूभागलिपुलेक क्षेत्रबाट व्यापार गर्ने गरी गरेको सम्झौताबारे पनि कुरा उठाउने बताएका छन्। प्रतिनिधिसभाको शुक्रबारको बैठकमा चीन भ्रमण बारे जानकारी गराएका ओलीले सम्बोधनका क्रममा भने लिपुलेकको विषयमा केही कुरा गरेका थिएनन्।
बैठकपछि बाहिरिने क्रममा सञ्चारकर्मीले सोधेको प्रश्नको जवाफ दिने क्रममा भने लिपुलेक बारे कुरा गर्ने बताए । उच्चस्तरीय भेटघाटमा लिपुलेक को कुरा त उठ्लान नि? भन्ने सञ्चारकर्मीको प्रश्नमाओलीले भने– अवश्य उठ्छ।
तर, भारतीयप्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीसँग चीनमै भेट हुने भनेर चर्चा भएपनिउ नले यसबारे सदनलाई कुनै जानकारी दिएनन्।चीनबाट प्रधानमन्त्री ओली भदौ १८ गते स्वदेश प्रस्थान गर्ने तालिका छ।
यसैबीच चीन गएका प्रधानमन्त्री लाई काठमाडौँ महानगरपालिकाका मेयर बालेन्द्र शाह बालेनले लिपुलेकका विषयमा कुरा राख्न नबिर्सन आग्रह गरेका छन्।
हालै भारत र चीनले नेपाललाई सोध्दै नसोधी नेपाली भूमि लिपुकलेक लाई आफूहरू दुई देशको व्यापारिक मार्ग बनाउने सहमति गरेका छन्। जस प्रति नेपालले गम्भीर आपत्ति जनाइसकेको छ र लगत्तै सुरु भएको प्रधानमन्त्रीको चीन भ्रमणमा यो मुद्दा उठाइने अपेक्षा गरिएको छ।
यसैबीच प्रधानमन्त्रीओली चीन प्रस्थान गर्ना साथै मेयर बालेनले सामाजिक सञ्जाल मार्फत चीन सरकारलाई लिपुलेक हाम्रो हो भन्ने कुरा सम्झाइ दिन अनुरोध गरेका हुन्।
चीन भ्रमणको शुभकामना दिँदै मेयर बालेनले लेखेका छन्, नेपालको लिपुलेक नाकाबाट व्यापार पुनः सञ्चालन गर्ने भारत–चीनको सहमतिले हाम्रो सार्वभौमिकता माथिको अतिक्रमण गरेको छ, त्यो हाम्रो नै हो भन्ने कुरा चीनलाई सम्झाउन नबिर्सनुहोला।अल द बेस्ट।हामीलाई तपाईंमाथि पूर्ण विश्वास छ।
यता कार्यवाहक प्रधानमन्त्रीको जिम्मेवारी उपप्रधानमन्त्री एवम् सहरी विकास मन्त्री प्रकाशमान सिंहलाई दिइएको छ। सिंह ओली नेतृत्वको सरकारमा दोस्रो वरीयतामा छन्।
राष्ट्रपति कार्यालयले सूचना जारी गर्दै राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलले प्रधानमन्त्री ओलीको सिफारिसमा सिंहलाई कार्यवाहक प्रधानमन्त्री तोकेको हो।
