राजनीतिक अस्थिरतामा विश्व कीर्तिमान बनाएको नेपाल

प्रचण्ड सरकार ढलेसँगै केपी शर्मा ओली देशको चौथो पटक प्रधानमन्त्री बनेपछि फ्रान्सको चर्चित पत्रिका ले मोन्डेले लेख्यो  ‘नेपाल, द वर्ल्ड च्याम्पियन अफ पोलिटिकल इस्टाबिलिटी’ (राजनीतिक अस्थिरतामा नेपाल विश्व च्याम्पियन)  समाचारमा भनिएको  थियो ।

सानो हिमाली गणतन्त्रमा   नयाँ  प्रधानमन्त्री खड्गप्रसाद शर्मा ओलीले २००८ यताको १४औँ प्रधानमन्त्रीको शपथ  लिए ।

सन् २०२२ को तथ्यांकअनुसार फ्रान्समा अपराह्नकालीनले मोन्डेको सर्कुलेसन औसतमा प्रतिअंक चार लाख ८० हजार प्रति छ । विदेशमा पनि यो पत्रिका ४० हजार प्रति बिक्री हुने जनाइएको छ । यो खबरले नेपालको राजनीतिक अस्थिरताको विश्वभर नै भण्डाफोर गरिदिएको छ ।  यसबीचमा नेकपा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड तीनपटक, माधवकुमार नेपाल, बाबुराम भट्टराई, खिलराज रेग्मी, सुशील कोइराला एक–एक पटक, शेरबहादुर देउवा दुईपटक र केपी ओली चारपटक प्रधानमन्त्री भइसकेका छन् ।

–२०६५ साउन ३१ देखि २०६६ जेठ ११ सम्म

–२०७३ साउन २० देखि २०७४ जेठ २४ सम्म

–२०७९ पुस १० देखि २०८१ असार २९ सम्म

–२०६६ जेठ ११ देखि २०६७ माघ २२ सम्म

–२०६७ माघ २३ देखि २०६८ भदौ ११ सम्म

–२०६८ भदौ १२ देखि २०६९ फागुन ३० सम्म

–२०६९ चैत १ देखि २०७० माघ २८ सम्म

–२०७० माघ २८ देखि २०७२ असोज २४ सम्म

–२०७२ असोज २५ देखि २०७३ साउन १९ सम्म

– २०७४ फागुन ३ देखि २०७८ वैशाख ३० सम्म

–२०७८ वैशाख ३० देखि २०७८ असार २८ सम्म

–२०८१ असार ३० देखि

–२०७४ जेठ २४ देखि २०७४ फागुन ३ सम्म

– २०७८ असार २९ देखि २०७९ पुस ९ सम्म

गणतन्त्रस्थापना पछिको १६ वर्षमा प्रधानमन्त्री १४, उपप्रधानमन्त्री ३५, मन्त्री ३७६ राज्यमन्त्री १०८ र सहायकमन्त्री २ जना भएका छन् ।

–प्रचण्ड सरकारमा पटक–पटक गरी उपप्रधानमन्त्री १२, मन्त्री १०९ मन्त्री र सहायकमन्त्री ९ जना

–माधव नेपाल सरकारमा उपप्रधानमन्त्री २, मन्त्री २७ जना र राज्यमन्त्री १६ जना

–झलनाथ खनाल सरकारमा उपप्रधानमन्त्री ३, मन्त्री ३१, राज्यमन्त्री १२ जना

–बाबुराम भट्टराई सरकारमा उप्रधानमन्त्री २, मन्त्री ४१, राज्यमन्त्री २० जना

–खिलराज रेग्मी मन्त्री ११

–सुशील कोइराला सरकारमा उपप्रधानमन्त्री २, मन्त्री २२ र राज्यमन्त्री २ जना

–केपी ओली ९यसपटक समेत० सरकारमा उपप्रधानमन्त्री ११, मन्त्री ७९, राज्यमन्त्री १६ र सहायकमन्त्री २ जना

–शेरबहादुर देउवा सरकारमा उपप्रधानमन्त्री ३, मन्त्री ५६ र राज्यमन्त्री ३३

राजनीतिक व्यवस्था परिवर्तनपछिको १६ वर्षमा मुलुकमा १४ पटक सरकार फेरिए पनि नागरिकको अवस्थामा खासै परिवर्तन आएको छैन ।  त्यसैले दलहरु राजनीतिक परिवर्तन भयो अब जनताको अवस्था परिवर्तन भन्दै सरकार नै फेरबदल गरिरहेका छन् ।

पहिलो संविधानसभा २०६४ को पहिलो बैठकले २०६५ जेठ १५ गते राजतन्त्र अन्त्यसँगै संघीय लोकततान्त्रिक गणतन्त्र घोषणा गरेपछिको १६ वर्षयता १४ प्रधानमन्त्री र ५ सय २१ उपप्रधानमन्त्री, मन्त्री तथा राज्यमन्त्री भएका छन् ।

राजकीय सत्ता र शक्तिमा रहेर उनीहरूले अथाह सेवासुविधा लिए तर आम जनतालाई दिनुपर्ने सेवा सुविधालाई प्रभावकारी बनाउन सकेनन् भने विकास र सुशासनसमेत निकै कमजोर बन्न पुग्यो ।

त्यसैले जनतामा राजनीति र नेताप्रति नै चरम निराशा छाउन पुगेको छ । यो कुरा स्वयम नेताहरु नै स्वीकार गर्ने गर्दछन् । यस अवधिमा चौध सरकारका उपप्रधानमन्त्री ३५, मन्त्री ३ सय ७६ जना, राज्यमन्त्री १ सय ८ र २ जनाले सहायकमन्त्रीको जिम्मेवारी पाइसकेका छन् ।

यही तथ्यांकभित्रकै पात्रहरूमध्ये धेरैजसो पटकपटक सरकारको नेतृत्व गर्ने र मन्त्रीमा दोहोरिएका छन् । तर, उनीहरूको कार्यशैलीमा परिवर्तन नआउँदा नागरिकले परिवर्तनको  अनुभूति गर्न नपाएका हुन् ।

नागरिकले न्यूनतम कुराहरू, गाँस बास, कपास, स्वास्थ्य, शिक्षा, रोजगार र सुरक्षाको अनुभूति गर्न सकिरहेका छैनन् । युवाहरू रोजगारीका लागि विदेश जानुपर्ने बाध्यता अझै बढेको छ । निःशुल्क भनिएको स्वास्थ्य र शिक्षामा सबैभन्दा बढी खर्च गर्नुपर्ने नेपालीहरूको बाध्यता छ ।

 यो कुरा प्रधानमन्त्री हुँदै स्वयम केपी शर्मा ओलीले समेत स्वीकारेका छन् । उनले भनेका छन् देशको अवस्था प्रशंसा गर्न लायक  छैन् । उनले भनेका छन्, ‘देशको अवस्था राम्रो छैन । प्रशंसा गर्न लायक छैन देशको अवस्था।

देश प्रशंसा गर्न लायक छ, देशको इतिहास प्रशंसा गर्न लायक छ । गौरवपूर्ण इतिहास छ । भविष्य उज्वल छ । तर, आज सन्तोष मान्न र खुसी सकिने अवस्था छैन । हामीले यस अवस्थालाई हामीले बदल्नै पर्ने छ ।’

ओलीले वर्तमान सरकारप्रति जनताको आशा जगाउने गरी काम गर्ने प्रतिबद्धता जनाएका छन्   , यद्यपि अब उनले जनाएको प्रतिबद्धतालाई व्यवहारमा कसरी कार्यान्वयन गर्दछन् त्यो भने हेर्न बाँकी छ ।