सुखोई–३५ र एफ–१६ झन्डै आकाशै ठोक्किए

१५ असोज , एजेन्सी ।

आणविक शक्ति सम्पन्न अमेरिका र रुसबीचको कटुता विश्वका लागि नयाँ होइन् । अझ युक्रेन युद्धका बीचमा त झन अमेरिका र रुसी सेनाबीचको तनाव निकै बढेको देखिन्छ । युक्रेनमा अमेरिकी प्रत्यक्ष हस्तक्षेप र रुसविरुद्ध हतियार आपुर्ति गरेपछि रुस अमेरिकासँग झनै चिढिएको अवस्थामा एक रुसी सुखोई–३५ लडाकु विमान अमेरिकी सीमा क्षेत्रमा पुगेको छ ।

रुसी विमान अमेरिकी वायुसेनाको एफ–१६ विमानको नजिकै अमेरिकाको क्यानडासँग जोडिएको अलास्का राज्य नजिकैको समुन्द्रमा निकै खतरनाक ढंगले उडेको छ । जसले टक्करको खतरा पैदा गरेको थियो ।

अमेरिकी वायुसेनाले एफ–१६ विमानले अलास्का नजिक आएका दुई रुसी टु–९५ बमवर्षक विमानलाई पछ्याउँदै बाहिर निकालेको बताएको छ । यसैबीच, रुसी सुखोई–३५ लडाकु विमान अचानक एफ–१६ विमानहरूका बीचबाट उडेको थियो ।

यस खतरनाक घटनाको भिडियो अमेरिकी वायुसेनाले सार्वजनिक गरेको छ । केही वर्षअघिको ब्ल्याक सी घटनापछि यस्तो नाटकीय भिडियो आएको विज्ञहरू बताउँछन् । भिडियोमा अचानक रुसी सुखोई–३५ विमान अमेरिकी एफ–१६ को छेउबाट गुज्रिएको देखिन्छ ।

जसका कारण अमेरिकी लडाकु विमान दुर्घटनाबाट जोगिएको छ । यो घटना २३ सेप्टेम्बरको भएको बताइएको छ । अमेरिकी अधिकारीहरूले रुसी पाइलटको व्यवहारलाई ’असुरक्षित र अव्यवसायिक’ भनेका छन्।

अमेरिकी वायुसेनाले अमेरिकी विमानले अलास्का नजिक सामान्य गस्ती गरिरहेको बताएको छ। अमेरिकी वायुसेनाका क्षेत्रीय कमाण्डर जनरल ग्रेगरी गिलोटले रुसी पाइलटको कार्यको निन्दा गरेका छन् ।

रुसी विमान अन्तर्राष्ट्रिय क्षेत्रमा नै रहेको र अमेरिकी वा क्यानडाको हवाई क्षेत्रमा प्रवेश नगरेको बताइएको छ । द वार जोनको रिपोर्टका अनुसार अलास्कामा रुसी गतिविधि बारम्बार हुन्छ र यसलाई खतराको रूपमा हेरिएको छैन।

अमेरिकाले रुसी कारबाहीमा नजर राख्न विभिन्न प्रकारका रक्षा सञ्जालहरू राखेको छ, जसमा स्याटेलाइट नेटवर्कहरू, भू–आधारित र हावामा तैनाथ गरिएका रडारहरू र लडाकु विमानहरू समावेश छन्।

यदि यो नेटवर्कले रुसी विमानको गति देख्यो भने तुरुन्तै जानकारी दिन्छ र अमेरिकाले आफ्ना लडाकु विमानहरू पठाउँछ । युक्रेन युद्धपछि रुस र अमेरिकाबीच तनाव बढ्दै गएको छ ।

रुसी वायुसेना र युद्धपोतहरू अलास्का नजिक परिक्रमा गर्न थालेका छन्। हालै रुसी युद्धपोतसँगै चिनियाँ युद्धपोत पनि अलास्का पुगेका थिए । यसलाई रुस र चीन दुवैले अमेरिकालाई दबाब दिन चाहेको विश्लेषण गरिएको छ ।

नेपालभन्दा १० गुणा ठूलो भूभाग रहेको अलास्का राज्य भने अमेरिकाले रूससँग किनेको हो । अमेरिकी विदेश मन्त्रालयको इतिहासकारको कार्यालयमा पनि यो खरिदबिक्रीको चर्चा छ ।

यस अनुसार करिब साढे तीन सय वर्षअघि रुसमा पिटर द ग्रेटको शासन थियो। उनले देश विस्तारको जिम्मेवारी लिए र यसका लागि आफ्ना एकजना व्यक्ति भिटस बेरिङलाई नियुक्त गरे।

नौसेनासँग यात्रा गर्दा बेरिङ अमेरिकाको उत्तरी भागमा पुगे। यो अलास्का थियो। त्यस समयमा, सुन र पेट्रोलियम पदार्थ पत्ता लगाइएको थिएन । बेरिङ र तिनका साथीहरूले जंगल क्षेत्रमा धेरै शिकार गरे र जनावरको छाला लिएर देश फर्के।

यसले चिसो देश रुसमा धेरै पैसा कमाएको थियो । त्यसबेला अलास्कामा एस्किमो नामक जनजाति बस्थे। यी घुमन्ते थिए। उनीहरूमध्ये धेरै रुसीहरूसँगको युद्धमा मारिए। बाँकी जनसंख्या पनि बाहिरी व्यक्तिहरूसँगको सम्पर्कबाट आएका रोगहरूको कारण लगभग मरे।

रुसले अलास्कामा खुलेर शासन गर्न थाल्यो । अन्य देशहरूले पनि अब अलास्का रूसको भाग हो भनेर मान्न थाले । यसैबीच, १९ औं शताब्दीमा क्रिमियन युद्ध सुरु भयो। रुस र फ्रान्सबीच भएको युद्धमा बेलायत र ओटोमन साम्राज्यले पनि रुसको विरोध गरेका थिए ।

रुस सबै पक्षबाट आक्रमणबाट पराजित भएको थियो। यसैबीच, उसलाई अलास्कामा अतिरिक्त पैसा खर्च गर्न गाह्रो हुन थाल्यो। यो रूसको मुख्य भूमिदेखि धेरै टाढा थियो। तत्कालीन रुसी सम्राट अलेक्ज्याण्डरले यो महँगो भाग कुनै देशलाई बेच्ने र त्यो पैसा आफ्नो अर्थतन्त्र सुधार गर्न प्रयोग गर्ने निर्णय गरे।

अब तस्विरमा अमेरिका आयो । अमेरिकाले यस समयमा आफ्नो विदेश नीति बनाइरहेको थियो । अमेरिकाले आफूलाई युरोप र बेलायत भन्दा अगाडि राख्न चाहन्थ्यो । यस विदेश नीति अन्तर्गत उसले अलास्का किन्ने निर्णय गरेको थियो ।

यो सम्झौता मार्च १८६७ मा छिनोफानो भयो। यो खरीद र बिक्रीको नाम थियो – ट्रिटी अफ सेशन । बदलामा, रुसले ७.२ मिलियन डलरको सुन पायो जुन त्यसबेलाको लागि सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण थियो। जमिनको आकार नेपालको १० गुणा छ।

यस दृष्टिकोणले हेर्ने हो भने यहाँ एक एकड जमिन ५० पैसामा खरिद गरिएको थियो । यसको केही वर्षपछि अमेरिकाले यहाँ सुन र पेट्रोलियम खानी पायो। त्यसपछि अमेरिकी सरकारले यसमा ध्यान दिन थाल्यो ।

सन् १९५९ मा अमेरिकाले अलास्कालाई राज्यको दर्जा दिएको थियो । केही वर्षमा, उसले यस राज्यबाट यति धेरै पैसा कमायो यो रूसको लागि पछुतोको विषय भयो। रसियाले आफ्नो सुनको भण्डार निकै कम मूल्यमा बेचेको महसुस गर्न थाल्यो, त्यो पनि आफ्नो शत्रुलाई।

तर जग्गा आधिकारिक रूपमा बिक्री भइसकेको र सबै कागजी कार्यहरू भइसकेकाले, रूससँग फिर्ता लिनको लागि कुनै कानुनी बाटो छैन। समग्रमा, पुटिनले अमेरिकाबाट अलास्का फिर्ता मागेका छैनन्।

यद्यपि पुटिनले केही कागजपत्रमा हस्ताक्षर गरेका छन् । जुन रुस बाहिर रहेको रुसी सम्पत्तिको बारेमा थियो । रुसी समाचार एजेन्सी तासका अनुसार रुसी सरकारले ती सम्पत्तिहरू पत्ता लगाउन र कानुनी अधिकार प्राप्त गर्न कोष उपलब्ध गराउनेछ।