४ पुस , काठमाण्डौ ।
बंगलादेशमा चुनावको घोषणा गरिएपनि हिंसा र अशान्ति घटेको छैन । त्यहाँको राजनीति र सडकमा पनि झन् तीव्र तनाव सुरु भएको छ । गत साता टाउकोमा गोली प्रहार गरिएका पूर्वप्रधानमन्त्री शेख हसिनाका विरोधीको शरिफ उस्मान हादीको निधनले त्यहाँ थप अशान्ति मच्चिएको छ ।
हादी गत वर्षको आन्दोलनका प्रमुख नेता तथा इन्किलाब मञ्चका प्रवक्ता थिए । उनकोे सिंगापुरमा उपचारका क्रममा मृत्यु भएको हो । टाउकामा गोली लागेर गम्भीर घाइते भएका हादी ६ दिनसम्म जीवन–मृत्युसँग संघर्षरत थिए ।
उनको मृत्युपछि देशभर शोक, आक्रोश र विरोध प्रदर्शन सुरु भएका छन् । अन्तरिम सरकारका प्रमुख मोहम्मद युनुसले एक दिनको राष्ट्रिय शोक घोषणा गर्दै दोषीहरूलाई चाँडै पक्राउ गर्ने वाचा गरेका छन् ।
उस्मान हादीमाथि गत हप्ता अज्ञात आक्रमणकारीहरूले टाउकामा गोली हानेका थिए । अवस्था गम्भीर भएपछि उनलाई सिंगापुरको अस्पतालमा भर्ना गरिएको थियो । हादी जुलाई आन्दोलनका अग्रपंक्तिका नेता मानिन्थे ।
अहिलेको राजनीतिमा उनको भूमिका निकै महत्वपूर्ण थियो । उनको मृत्युलाई आन्दोलनमाथिको आक्रमणका रूपमा हेरिएको छ । हादी गत वर्ष विद्यार्थी नेतृत्वको हिंसात्मक विरोध प्रदर्शनका प्रमुख नेता थिए ।
यही आन्दोलनले अगस्ट ५ मा शेख हसिनाको नेतृत्वमा रहेको आवामी लिग सरकार ढालेको थियो । आगामी चुनावमा उस्मान हादी उमेदवारसमेत थिए । हादीको मृत्युपछि अन्तरिम सरकारका प्रमुख मोहम्मद युनुसले हादी जुलाई आन्दोलनका निडर योद्धा भएको र उनको हत्या अत्यन्त दुःखद भएको बताएका छन् ।
युनुसले हत्याराहरूलाई कुनै हालतमा पनि नछाड्ने आश्वासन दिएका छन् । उनले एक दिनको राष्ट्रिय शोक घोषणा गर्दै हादीकी पत्नी र एकमात्र सन्तानको आर्थिक जिम्मेवारी सरकारले लिने बताएका छन् ।
नागरिकहरूलाई शान्ति र संयम कायम राख्न अपिल गरेका छन् । हादीको मृत्युपछि राजधानी ढाकाको शाहबाग चोकमा ठूलो संख्यामा विद्यार्थी र सर्वसाधारण भेला भएका छन् । प्रदर्शनकारीहरूले नारा लगाउँदै हादीको न्यायको माग गरेका छन् ।
बंगलादेश नेशनलिस्ट पार्टी र जमात–ए–इस्लामीले पनि उनको मृत्युप्रति शोक व्यक्त गरेका छन् । इन्किलाब मञ्चले आक्रमणकारीहरू पक्राउ नपर्दासम्म आन्दोलन जारी रहने चेतावनी दिएको छ । आवश्यक परे देश ठप्प पारिने जनाएको छ ।
मञ्चले आरोपीहरू भारत भागे पनि भारत सरकारसँग समन्वय गरेर फर्काइने दाबीसमेत गरेको छ । हादीको मृत्युपछि अवस्था झन् बिग्रिएको छ । ढाका विश्वविद्यालय क्याम्पसमा विद्यार्थी संगठन ‘जातीय विद्यार्थी शक्ति’ले शोक मार्च निकाल्दै गृहमन्त्री जहांगीर आलम चौधरीको पुतला जलाएका थिए ।
उनीमाथि आक्रमणकारीहरूलाई पक्राउ गर्न असफल भएको आरोप लगाइएको छ । राजधानीमा रहेको बंगाली अखबार ‘प्रोथोम आलो’को कार्यालयमा भीडले आक्रमण गरेको छ । भवनका विभिन्न तलामा तोडफोड र आगजनी भएको छ ।
केही पत्रकार र कर्मचारी कार्यालयभित्रै थुनिएका थिए । अखबारलाई किन निशाना बनाइयो भन्ने विषयमा स्पष्ट हुन सकेको छैन । यद्यपि, अन्तरिम सरकारप्रति नरम दृष्टिकोण राख्दै आएको आरोप लाग्दै आएको छ ।
बढ्दो तनावलाई मध्यनजर गर्दै सरकारले देशभर कडा सुरक्षा व्यवस्था लागु गर्दै ‘अपरेशन डेभिल हन्ट–२’ सुरु गरेको छ । कानुन–व्यवस्थाको बिग्रँदो अवस्थाबीच सरकारले चुनावी उमेदवार र प्रमुख राजनीतिक व्यक्तिहरूलाई हतियार लाइसेन्स दिने प्रक्रिया सहज बनाउने घोषणा गरेको छ ।
हादीको मृत्युले बंगलादेश फेरि अस्थिरताको चरणमा प्रवेश गरेको छ । यसबीच बंगलादेशमा भारतविरोध भावना पनि थप बढ्दै गएको छ । अपदस्थ पूर्वप्रधानमन्त्री हसिनाको प्रत्यर्पणको माग गर्दै ढाकामा भारतविरुद्ध प्रदर्शन भइरहेको छ ।
राजधानी ढाकामा बुधबार ठूलो संख्यामा प्रदर्शनकारीहरू भारतीय उच्चायोगतर्फ मार्च गर्दै निस्किएका थिए । तर, प्रहरीले उनीहरूलाई बाटोमै रोकेको थियो । यो प्रदर्शन ‘जुलाई ओयिक्को’ नामक ब्यानरअन्तर्गत भएको थियो ।
प्रदर्शनकारीहरू भारतविरोधी नारा लगाउँदै थिए । हसिना तथा अन्य नेताहरूको प्रत्यर्पणको माग गर्दै थिए, जो गत वर्ष जुलाईमा भएको जनआन्दोलनपछि देश छोडेर गएका थिए । प्रहरीका अनुसार, यो जुलुस रमपुरा ब्रिजबाट सुरु भएको थियो ।
प्रहरीले यसलाई नर्थ बड्डा क्षेत्रको हुसैन मार्केटनजिकै रोकेको थियो, जहाँ भारतीय उच्चायोग अवस्थित छ । सुरक्षाका कारण कूटनीतिक क्षेत्रतर्फ जाने मुख्य सडकहरूमा धेरै घण्टासम्म यातायात बन्द रह्यो ।
स्थानीय सञ्चारमाध्यमका अनुसार, प्रहरीले पहिले ब्यारिकेडहरू राखेका थिए, जसलाई प्रदर्शनकारीहरूले भत्काएका थिए । प्रदर्शनकारीहरू भारतविरोधी नारा लगाएका थिए । शेख हसिनालाई भारतबाट फर्काउनुपर्ने माग गरेका थिए ।
प्रदर्शनकारीहरूले भारतसमर्थित राजनीतिक दल, सञ्चारमाध्यम र सरकारी अधिकारीहरूले बंगलादेशविरुद्ध षड्यन्त्र गरिरहेका आरोप लगाएका छन् । शेख हसिना गत वर्ष ५ अगस्ट २०२४ मा विद्यार्थी आन्दोलनपछि सत्ताच्यूत भएर भारत भागेकी थिइन् ।
बंगलादेशको एक विशेष अदालतले हालै गत वर्षको आन्दोलनका क्रममा हिंसात्मक कारबाहीका लागि उनलाई अनुपस्थितिमा मृत्युदण्डको सजाय सुनाएको छ । यसबीच भारतले ढाकास्थित आफ्नो दूतावासको सुरक्षाप्रति गम्भीर चिन्ता व्यक्त गरेको छ ।
यता ढाका प्रहरीले पनि भारतीय दूतावास भएको क्षेत्रको सुरक्षाका लागि सहरका विभिन्न भागबाट थप प्रहरी बल बोलाएको बताएका छन् । यसअघि, नयाँ दिल्लीमा विदेश मन्त्रालयले बंगलादेशका उच्चायुक्त रियाज हामिदुल्लाहलाई बोलाएको थियो ।
मन्त्रालयले ढाकामा भारतीय मिसन वरपर केही कट्टरपन्थी तत्वहरूले सुरक्षा वातावरण बिगार्ने योजनाहरूप्रति गम्भीर चिन्ता व्यक्त गरेको थियो । भारतले कूटनीतिक मिसनहरूको सुरक्षा सुनिश्चित गर्न बंगलादेशको अन्तरिम सरकारको जिम्मेवारी भएको बताएको छ ।
